Αν και μπορεί να βλέπουμε τα δύσκολα συναισθήματα ως προβλήματα από τα οποία θέλουμε να απαλλαγούμε, στην πραγματικότητα σχεδιάστηκαν από την εξέλιξη των ειδών για να μας υπερασπιστούν και να μας βοηθήσουν – ειδικά όταν απειλούμαστε.

Η τρίτη και τέταρτη ευγενείς αλήθειες αποτυπώνουν τη βουδιστική «συνταγή», τη θεραπεία για την ανθρώπινη οδύνη. Όπως είδαμε στο άρθρο Η διάγνωση του Βούδα για την ανθρώπινη οδύνη, η ανθρώπινη ζωή είναι γεμάτη από ταλαιπωρία, από οδύνη, από έλλειψη ικανοποίησης.

Σύμφωνα με τον Matt Kahn (2018), επειδή το εγώ είναι η ψυχή στα πιο αδρανή στάδια της εξέλιξής της, είναι ρυθμισμένο να αντιδρά ασυνείδητα. Και είτε το ξέρουμε είτε όχι, οτιδήποτε συναντάμε πρόκειτε να μας βοηθήσει να κάνουμε μια μετάβαση προς την εξέλιξη της συνειδητότητάς μας.

Σύμφωνα με τα Βουδιστικά γραπτά, λίγο μετά τη φώτιση στην οποία έφτασε ο Βούδας αφού διαλογίστηκε κάτω από μια Ιερή Συκή για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρουσίασε τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες στο περίφημο κήρυγμά του στο Deer Park. Αυτές οι Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες είναι θεμελιώδεις στη Βουδιστική σκέψη.

Ο πόνος, η ταλαιπωρία, τα βάσανα, φαίνεται να είναι δεδομένα της ζωής. Σαφώς είναι οικεία σε όλους μας. Ίσως δεν έχουμε βιώσει τον διαβρωτική ταλαιπωρία της ασθένειας, της δίωξης, της πείνας ή της βίας. Μπορεί να μην έχουμε ζήσει τη φθορά και την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου.

Όπως αναφέρει ο Massimo Pigliucci (2017), ο Στωικισμός συχνά θεωρείται μια παθητική φιλοσοφία, όπου παραμένεις ασυγκίνητος (απαθής) σε όλες τις καταστάσεις και δεν επηρεάζεσαι από εξωτερικούς παράγοντες. Ωστόσο, στην πραγματικότητα ο Στωικισμός έχει να κάνει εξ ολοκλήρου με το συναίσθημα.

Ο Στωικισμός είναι μία σημαντική φιλοσοφική σχολή των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων (300 π.Χ. – 250 μ.Χ.), που δημιουργήθηκε από τον Ζήνωνα τον Κιτιέα στην Αθήνα με έδρα την «Ποικίλη Στοά» από όπου πήρε και το όνομά της. Πρεσβεύει την άποψη ότι οφείλουμε να ζούμε με Αρετή, η οποία αποτελεί το μόνο αγαθό και μόνο από αυτήν εξαρτάται η ευημερία.

Τα τελευταία χρόνια είναι πλέον κοινή παραδοχή στον επιστημονικό κόσμο, το γεγονός ότι η ψυχοθεραπεία είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης σε καταστάσεις όπως: χρόνιο άγχος, φοβίες, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού, διαταραχές διατροφής, ψυχολογικές εξαρτήσεις, προβλήματα σχέσεων, σεξουαλικές δυσλειτουργίες.

Όλοι έχουμε εικόνες για τον κόσμο μέσα από τις οποίες φιλτράρουμε και αναδιαμορφώνουμε αυτό που συμβαίνει έξω (εξωτερική πραγματικότητα) στη δική μας προσωπική εκδοχή της πραγματικότητας. Αυτά τα «φίλτρα» μέσα από τα οποία αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα, επηρεάζονται βέβαια από τα τρέχοντα εξωτερικά γεγονότα.