Όπως έχουμε επισημάνει σε άλλο άρθρο, είναι καλό να αποφεύγουμε σχέσεις που διέπονται από συνεχείς συγκρούσεις, καθώς επιβαρύνουν τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Ωστόσο, αν το εν λόγω άτομο είναι μέλος της οικογένειας, συνεργάτης ή κάποιος άλλος που δεν μπορούμε εύκολα να αποβάλουμε από τη ζωή μας, είναι αναγκαίο να βρούμε τον κατάλληλο τρόπο για να διαχειριζόμαστε την επαφή μαζί του ώστε να είναι όσο το δυνατό πιο ανώδυνη για μας.

Ας δούμε κάποιες βασικές ιδέες:

- Καταρχάς, όταν βρίσκεστε μ’ ένα τέτοιο άτομο, είναι σκόπιμο να αποφεύγετε θέματα συζήτησης που είναι προσωπικά ή μπορεί να προκαλέσουν διαφωνία και σύγκρουση, π.χ. η θρησκεία και η πολιτική. Εάν το άλλο άτομο προσπαθεί να σας εμπλέξει σε μια συζήτηση που πιθανόν να καταλήξει σε καυγά, μπορείτε να αλλάξετε θέμα ή να φύγετε από το δωμάτιο.

- Χρειάζεται να αποδεχτείτε πώς είναι πραγματικά αυτός ο άνθρωπος. Αν προσπαθήσετε να τον αλλάξετε, θα μπείτε απλά σ’ έναν αγώνα εξουσίας, ίσως πυροδοτήσετε την αμυντική του στάση και την κριτική του και εν πάσει περιπτώσει θα χειροτερέψετε τα πράγματα. Το μόνο που έχετε τη δυνατότητα να αλλάξετε είναι το πώς εσείς αντιδράτε στη συμπεριφορά του. Μποροείτε, για παράδειγμα, να μην δεχτείτε μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά, επιστρατεύοντας αυτοπεποίθηση, σιγουριά, αποφασιστικότητα σε συνδυασμό με θετική επικοινωνία. Βάζετε δηλαδή τα όρια σας, χρησιμοποιώντας “assertiveness” – όρος για τον οποίο δεν υπάρχει ακόμη κοινώς αποδεκτή απόδοση στα ελληνικά.

- Φύγετε αν χρειάζεται. Οι "δύσκολοι" άνθρωποι συχνά μπορούν να σας παρασύρουν  σε ένα πεδίο αρνητικότητας. Εάν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να διατηρήσετε την επίγνωση και την αντικειμενικότητα σας, δεν είναι λάθος να απομακρυνθείτε από την κατάσταση. Μια τοξική ανταλλαγή μπορεί να σας εξαντλήσει σωματικά και συναισθηματικά. Εάν οι παραπάνω εναλλακτικές προτάσεις δεν σας βοηθούν να αντιμετωπίσετε το δύσκολο άτομο, φύγετε μακριά. Δεν έχετε τίποτα να αποδείξετε σε κανέναν. Δεν υπάρχει ανάγκη να θυσιάσετε  τον εαυτό σας στο πεδίο μάχης της σχέσης. Μπορεί να έχετε τις καλύτερες προθέσεις αλλά μερικές φορές η πιο εξελικτική επιλογή είναι να αποσυρθείτε συνειδητά από την αλληλεπίδραση. Δεν πρόκειται για νίκη ή ήττα αλλά για απομάκρυνση από ένα τοξικό περιβάλλον που σας φθείρει. Απεμπλακείτε από την κατάσταση και εμπιστευθείτε το σύμπαν για να την επιλύσει.

- Είναι απαρίτητο να θυμάστε τα αρνητικά χαρακτηριστικά του/της και να μην περιμένετε απ’ αυτόν/ήν πράγματα που δεν έχει να δώσει. Για παράδειγμα, μην αποζητάτε την αγάπη από κάποιον που δεν είναι σε θέση να τη δώσει, μην βασίζεστε σε κάποιον αναξιόπιστο και μην λέτε τα μυστικά σας σε έναν κουτσομπόλη. Μπορείτε να καλύψετε τις ανάγκες σας (π.χ. για κατανόηση, ενθάρρυνση, υποστήριξη, κοκ.) μέσα από ανθρώπους που είναι ικανοί και διαθέσιμοι να ανταποκριθούν σ’ αυτές.  Καλό είναι να βασίζεστε σε κείνους που είναι αποδεδειγμένα αξιόπιστοι και υποστηρικτικοί ή να βρείτε έναν καλό θεραπευτή αν τον χρειάζεστε. Αυτό θα βοηθήσει εσάς και το άλλο άτομο, αφαιρώντας την πίεση από τη σχέση και απομακρύνοντας μια πηγή σύγκρουσης.

- Ας έχετε υπόψη σας ότι οι περισσότερες δυσκολίες στις σχέσεις οφείλονται σε μια «δυναμική» μεταξύ δύο ανθρώπων και όχι στο ότι το ένα άτομο είναι μονομερώς «κακό». Συνήθως όλοι μας επαναλαμβάνουμε κάποια μοτίβα αλληλεπίδρασης ξανά και ξανά. Αν εσείς αποφασίσετε να αντιδράσετε με διαφορετικό τρόπο απ’ αυτόν που συνηθίζετε, τότε αφενός θα βγειτε από την πεπατημένη και αφετέρου μπορεί να ανακαλύψετε και να υιοθετήσετε ένα πιο υγιές μοτίβο αλληλεπίδρασης.

- Ειδικά αν έχετε να κάνετε με άτομο της οικογένειας, θα σας βοηθήσει να εστιάζετε στα θετικά στοιχεία του. Έτσι, αυτός/ή θα εισπράτει μεγαλύτερη εκτίμηση και πιθανότατα θα περνάτε καλύτερα μαζί του/της. Επειδή ο/η επιτιθεμένος/η νιώθει να δικαβεύεται η αυτοεικόνα του/της, δε θα είναι ανοιχτός/ή προς εσάς μέχρι να δώσετε αναγνώριση στο εγώ του.

- Μπορείτε να πάρετε απόσταση ή να διακόψετε τη σχέση. Αν το άλλο άτομο δεν μπορεί να είναι κοντά σας χωρίς να σας ανταγωνίζεται, μάλλον είναι απαραίτητη η ελαχιστοποίηση της επαφής μαζί του. Εάν είναι συνεχώς κακοποιητικός/ή, είναι καλύτερο να κόψετε τους δεσμούς μαζί του/της και να τον/την ενημερώσετε για ποιό λόγο. Να του εξηγήσετε τι πρέπει να συμβεί για να μπορέσει ίσως να υπάρξει κάποια σχέση μεταξύ σας κάποτε και να το αφήσετε εκεί. Αν βέβαια, το άλλο άτομο είναι αφεντικό σας ή συνάδελφος, μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο αλλαγής θέσης εργασίας.

- Προσπαθήστε να μην κατηγορείτε τον εαυτό σσς ή το άλλο άτομο για την αρνητική αλληλεπίδραση. Ενδεχομένως να πρόκειται για κακή χημεία μεταξύ των δυο σας. Δεν χρειάζεται να είσαστε κοντά με όλους. Το να είσαστε ευγενικοί βοηθάει πάρα πολύ για να δημιουργοείτε αρμονία.

- Χρειάζεται να καλλιεργείτε άλλες πιο θετικές σχέσεις στη ζωή σας για να αντισταθμίζουν την αρνητικότητα που μπορεί να φέρουν αυτές οι δύσκολες σχέσεις.

Ας έχετε κατά νου, ότι το «δύσκολο» άτομο, κατά κανόνα, δεν έχει τίποτα προσωπικό εναντίον σας - η στάση του είναι καθαρά εγωιστική. Ανεξάρτητα από το πώς μπορεί να φαίνεται από τη δική σας οπτική, λίγοι – αν υπάρχουν – από τους δύσκολους ανθρώπους στη ζωή σας προσπαθούν σκόπιμα να είναι κακοί. Κάνουν απλά τις επιλογές που τους φαίνονται οι καλύτερες δυνατές στις συνθήκες που βρίσκονται την κάθε χρονική στιγμή, ανεξάρτητα από την έκταση του χάους που μπορεί βιώσουν οι άλλοι ως επακόλουθο.

- Αφού ακούσετε τι έχει να πει, είναι σκόπιμο να παραμείνετε στο «κέντρο» σας, να μην υποχωρήσετε αλλά να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας και τις ιδέες σας χωρίς να ενδώσετε στο θυμό του.

- Πρσπαθήστε να μην κρίνετε το άλλο άτομο, καθώς δεν ξέρετε τι μπορεί να περνάει. Αν κάποιος φέρεται παράλογα, πιθανότατα νιώθει ευάλωτος ή φοβισμένος. Ο κάθε άνθρωπος που συναντάμε κάνει το καλύτερο που μπορεί με βάση το δικό του επίπεδο συνειδητότητας. Όπως λέει η Maya Angelou: «Κάνουμε ό, τι μπορούμε με αυτό που γνωρίζουμε και όταν το γνωρίζουμε καλύτερα, το κάνουμε καλύτερα».

- Δείξτε σεβασμό και αξιοπρέπεια προς το άλλο άτομο, θεωρώντας ως δεδομένο ότι η κακή συμπεριφορά του κρύβει μια ανάγκη. Σε βαθύτερο επίπεδο, κάτι άλλο προσπαθεί να κερδίσει ή να αποφύγει. Πιθανότατα υποφέρει και ψάχνει για ανακούφιση. Ούτως ή άλλως, αν του δείξετε περιφρόνηση, αυτό δεν θα βοηθήσει στην επίλυση της κατάστασης. Ίσως μπορείτε να αναρωτηθείτε, ποιά είναι η κρυφή του ανάγκη, τι πραγματικά προσπαθεί να κερδίσει και τι προσπαθεί να αποφύγει αυτό το άτομο;

- Μπορείτε να βάλετε στην άκρη την άμυνά σας. Αυτό δε σημαίνει ότι γίνεστε παθητικοί, καθώς εξακολουθείτε να διατηρείτε την προσωπική σας γνώμη και οπτική στην κατάσταση, αλλά αντί να προσπαθείτε να αποδείξετε ότι ο άλλος είναι λάθος, επιλέγετε συνειδητά να μην είσαστε αντίπαλοι. Απλά, παραιτείστε από την ανάγκη να είστε οι πιο έξυπνοι άνθρωποι στην αίθουσα. Ζητάτε από το εγώ και το πνεύμα σας να μην εμπλακούν και προχωράτε με μια ανοιχτή αποδοχή της θέσης του άλλου ατόμου. Δεν χρειάζεται να συμφωνείτε με την οπτική του (ή να σας αρέσει). Η κεντρική ιδέα είναι να αναστείλετε – με τρυφερότητα – την ανάγκη σας να υπερασπιστείτε μια συγκεκριμένη οπτική γωνία. Η αλληλεπίδραση με έναν δύσκολο άνθρωπο δεν χρειάζεται να μετατραπεί σε έντονη λογομαχία. Συχνά, ο άλλος έχει απλά την ανάγκη να ακουστεί. Επιτρέποντάς του να εκφραστεί χωρίς αντίσταση, μπορεί να εκπληρώσει αυτή του την ανάγκη και ίσως να γίνει πιο φιλικός. Η – καλώς ενοούμενη – έλλειψη άμυνας δημιουργεί χώρο που επιτρέπει μια αλληλεπίδραση πιο τρυφερή και ειρηνική.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr

Πηγές

https://www.verywellmind.com/reduce-stress-conflict-difficult-people-3144965

https://www.elitetraining.co.uk/dealing-with-difficult-people-training-course

https://chopra.com/articles/7-steps-for-dealing-with-difficult-people