Η καρδιά της θεραπείας είναι μια σχέση μεταξύ θεραπευόμενου και θεραπευτή. Όσο καλύτερη είναι η θεραπευτική σχέση, τόσο αυξάνεται η αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Οπότε, βασικό συστατικό της επιτυχίας είναι να ταιριάξεις καλά με τον θεραπευτή ή τη θεραπεύτριά σου.

Ο θεραπευτής δεν προσδιορίζεται μόνο από την εκπαίδευση και την εμπειρία του αλλά και από την προσωπικότητά του. Μάλιστα, ολοένα και περισσότερο η ψυχοθεραπευτική κοινότητα θεωρεί την προσωπικότητα του ειδικού ως πιο καθοριστικό θεραπευτικό παράγοντα σε σχέση με τις ακαδημαϊκές του σπουδές.

Ποιές είναι λοιπόν οι βασικές ποιότητες που διαθέτει ένας αποτελεσματικός θεραπευτής;

1. Αγάπη γι’ αυτό που κάνει

Η θεραπεία αφορά την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Αν ένας θεραπευτής δεν απολαμβάνει αυτό που κάνει, πιθανότατα θα το αισθανθείτε και θα είναι δύσκολο για σας να χαλαρώσετε και να είστε ανοιχτοί μαζί του. Οπότε η αγάπη για τη δουλειά είναι απαραίτητη.

2. Πολύ ανεπτυγμένες ικανότητες ενεργητικής ακρόασης

Οι φίλοι και η οικογένειά σας είναι άτομα με τα οποία μπορείτε ίσως να μιλήσετε, αλλά σπάνια σας δίνουν την αποκλειστική προσοχή που χρειάζεστε και έχουν την τάση να μιλάνε για τον εαυτό τους, να ασκούν κριτική ή να σας λένε τι πρέπει να κάνετε.

Ένας αποτελεσματικός θεραπευτής, ως επί το πλείστον, δεν δίνει ούτε γνώμες ούτε συμβουλές. Αντιθέτως, είναι εκεί για να ακούσει πολύ προσεκτικά αυτά που λέτε και, στη συνέχεια, να καθρεφτίσει αυτά που είπατε, ώστε να μπορέσετε να τα ακούσετε και να αναστοχαστείτε. Μπορεί να σας κάνει στοχευμένες ερωτήσεις που σας βοηθούν να δείτε νέες προοπτικές και να εξαγάγετε τα δικά σας συμπεράσματα.

Είναι επίσης εξασκημένος στο να ακούει όσα δεν λέτε, καθώς και να διακρίνει επαναλαμβανόμενα «μοτίβα» στον τρόπο που συζητάτε και αντιμετωπίζετε τα πράγματα.

3. Καλή ικανότητα παρατήρησης

Ένας καλός θεραπευτής παρατηρεί επίσης τη γλώσσα του σώματος και τους τρόπους σας. Μπορεί να σας βοηθήσει να παρατηρήσετε αυτά τα πράγματα με τέτοιο τρόπο ώστε να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας.

4. Είναι εύκολο να του/της μιλήσεις

Είναι φυσιολογικό στις πρώτες συνεδρίες με έναν θεραπευτή να αισθάνεστε περίεργα, να είστε νευρικοί ή αβέβαιοι για το τι να πείτε.

Ένας αποτελεσματικός θεραπευτής θα σας βοηθήσει να νιώσετε άνετα έτσι ώστε σε λίγο καιρό να έρχεστε στο ραντεβού νιώθοντας ελεύθεροι να μοιραστείτε ό, τι έχετε στο μυαλό σας.

Κρατείστε υπόψη σας ότι ένας καλός θεραπευτής κατά βάση ακούει εσάς και δεν σας μιλάει για τον εαυτό του παρά μόνο περιστασιακά. Εσείς είστε σε θεραπεία, όχι αυτός.

5. Αυθεντικός/ή και ειλικρινής

Ένας αποτελεσματικός θεραπευτής δεν προσπαθεί να είναι τέλειος ή να φέρεται σαν να έχει όλες τις απαντήσεις. Αυτό θα ήταν χειριστικό και θα δυσκόλευε τους θεραπευόμενους να χαλαρώσουν. Θα σήμαινε ότι φοράει μάσκα, η οποία αναπόφευκτα θα πέσει και θα σας αφήσει μια εμπειρία ασυνέπειας και αναστάτωσης και ίσως να επιβαρύνει ακριβώς τα θέματα εμπιστοσύνης που ήρθατε να αντιμετωπίσετε στη θεραπεία. Ένας καλός θεραπευτής, αντίθετα, προσπαθεί να είναι ο εαυτός του, να είναι αυθεντικός με τους θεραπευόμενους.

6. Αξιόπιστος/η

Ένας αποτελεσματικός θεραπευτής είναι ξεκάθαρος για το πότε γίνονται οι συνεδρίες σας, ενημερώνει πολύ νωρίτερα εάν χρειάζεται να ακυρώσει μια συνεδρία και είναι πάντα στην ώρα του - όπως χρειάζεται να είστε και σεις. Αυτά τα πράγματα συνήθως συζητούνται και συμφωνούνται στις πρώτες σας συνεδρίες.

7. Πιστεύει στους ανθρώπους

Είναι πολύ δύσκολο να πιστέψουμε σε κάποιον άλλο αν νιώσουμε ότι εκείνος δεν πιστεύει σε εμάς ή μας αντιμετωπίζει ως «άρρωστους» ή «αδύναμους». Αντίθετα, ένας καλός θεραπευτής πιστεύει στην αξία και στις δυνατότητές σας να βελτιωθείτε. Αυτή η έννοια αποκαλείται «άνευ όρων θετική θεώρηση», που σημαίνει επίσης ότι ο θεραπευτής δεν σας ταπεινώνει, δεν σας επικρίνει και δεν σας κάνει να νιώθετε άσχημα για τον εαυτό σας.

8. Δημιουργεί υγιές περιβάλλον

Πρέπει να αισθάνεστε χαλαροί και εστιασμένοι στη θεραπεία. Αυτό προϋποθέτει ότι ο θεραπευτής σας φροντίζει ώστε να κάνει το περιβάλλον εργασίας του καλό και για τους δύο σας. Δεν χρειάζεται να έχει ακριβά έπιπλα ή να βρίσκεται στον καλύτερο δρόμο, αλλά το δωμάτιο πρέπει να είναι καθαρό, άνετο, να εξασφαλίζει ιδιωτικότητα και ησυχία για να επεξεργάζεστε τις σκέψεις σας.

9. Λειτουργεί μέσα σε κατάλληλο δεοντολογικό πλαίσιο

Ο θεραπευτής δεν είναι φίλος, και σίγουρα ούτε κάτι περισσότερο από φίλος. Η σχέση με τον θεραπευτή περιορίζεται αποκλειστικά στο πλαίσιο που έχετε συμφωνήσει για θεραπευτικούς σκοπούς. Έτσι, το αναμενόμενο είναι ότι ένας θεραπευτής δεν θα σας ζητήσει ποτέ να τον συναντήσετε εκτός των συνεδριών σας, δεν θα σας αγοράσει δώρα, δεν θα σας ζητήσει κάποια προσωπική εξυπηρέτηση, δεν θα σας κάνει ανάρμοστα σχόλια για την εμφάνισή σας ή το σώμα σας και δεν θα υπερβεί ποτέ τα προσωπικά σας όρια. Δεν θα κάνει ρατσιστικά ή σεξιστικά σχόλια. Θα σεβαστεί επίσης την ιδιωτικότητά σας και δεν θα μοιραστεί αυτά που λέτε με κανέναν, εκτός από τον επόπτη του ή εάν είναι νομικά υποχρεωμένος να το κάνει.

10. Παίρνει και ο ίδιος υποστήριξη

Ένας αποτελεσματικός θεραπευτής συμβουλεύεται κάποιον συνάδελφο ή έναν επόπτη που τον βοηθάει να έχει πάντα υπόψη τις ανάγκες των θεραπευόμενών του. Η εποπτεία βοηθά επίσης τον ψυχοθεραπευτή να διαχειρίζεται τις προσωπικές του δυσκολίες, τα σκοτεινά του σημεία, τις αδυναμίες και τα συναισθήματά του, που πυροδοτούνται από τους θεραπευόμενους και μπορεί να παρεμβαίνουν στη θεραπευτική διαδικασία.

11. Έχει ανεπτυγμένη αυτογνωσία

Ο θεραπευτής οφείλει να έχει κάνει και ο ίδιος θεραπεία ώστε, αν μη τι άλλο, να γνωρίζει πώς είναι να είσαι στην άλλη πλευρά.

Το πιο σημαντικό «εργαλείο» ενός θεραπευτή είναι η προσωπική του αυτογνωσία. Ένας αποτελεσματικός θεραπευτής δουλεύει συνεχώς με τον εαυτό του, εκπαιδεύεται, ενημερώνεται και αξιοποιεί τη δυναμική που αναπτύσσει στην εκάστοτε θεραπευτική σχέση για να εξελιχθεί προσωπικά και επαγγελματικά.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου MSc Ψυχολογία Υγείας, MBPsS - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων https://www.psychotherapeia.net.gr

Πηγές

Firestone, R., & Catlett, J. (1999). Fear of intimacy. American Psychological Association.

https://www.harleytherapy.co.uk/counselling/category/counselling-information