Η λαϊκή θυμοσοφία μας υπενθυμίζει να πατάμε τα πόδια μας γερά στη γη, δηλ. να ξέρουμε πού βρισκόμαστε και ποιοί είμαστε, πού πάμε και τι θέλουμε να κάνουμε. Ένας άνθρωπος που πατάει γερά στη γη, μπορούμε να πούμε ότι είναι «γειωμένος».

Όντας γειωμένος, ο άνθρωπος έχει «ανάστημα», δηλαδή, έχει υπόσταση, είναι «κάποιος» (Lowen, Lowen, & Skalecki, 2012). Με μια ευρύτερη έννοια, η γείωση αντιπροσωπεύει την επαφή που έχει κάποιος με τις βασικές πραγματικότητες της ύπαρξής του.

Σε σωματικό επίπεδο, η γείωση προϋποθέτει ότι χαμηλώνουμε το κέντρο βάρους μας για να νιώθουμε πιο κοντά στη γη. Το κέντρο βάρους του σώματος πέφτει στην περιοχή της λεκάνης, με τα πόδια να χρησιμεύουν ως ενεργητικά υποστηρίγματα, και έτσι μπορούμε να αισθανθούμε τον εαυτό μας κεντροθετημένο στο κάτω μέρος της κοιλιάς (υπογάστριο). Αισθανόμαστε το έδαφος από κάτω και τα πόδια μας να ακουμπούν πάνω του και να το πιέζουν.

Η γείωση υποδηλώνει μια ροή διέγερσης μέσω των ποδιών προς τα πέλματα και το έδαφος. Με αυτό τον τρόπο, το άτομο είναι συνδεδεμένο με το έδαφος, αντί να είναι αβέβαιος (ανασφαλής) ή αγχωμένος (ανήσυχος). Το άμεσο αποτέλεσμα είναι ότι αυξάνεται η αίσθηση της ασφάλειας που νιώθει.

Υπάρχουν, φυσικά, διαφορετικοί βαθμοί αίσθησης επαφής με το έδαφος, ανάλογα με το πόσο καλά ακουμπάνε τα πόδια στο έδαφος. Οι άνθρωποι διαφέρουν πολύ σε αυτό.

Για να έχουμε καλή γείωση χρειάζεται να κρατάμε πάντα τα γόνατα ελαφρά λυγισμένα. Το κλείδωμα των γονάτων όταν στέκεσαι όρθιος μετατρέπει ολόκληρο το κάτω μέρος του σώματος, από τους γοφούς και κάτω, σε μια άκαμπτη δομή, η οποία στη συνέχεια λειτουργεί ως μηχανικό στήριγμα ή μηχανικό μέσο κίνησης. Αποτρέπει τη ροή προς, και την ταύτιση με το κάτω μέρος του σώματος

Τα γόνατα είναι τα «αμορτισέρ» του σώματος. Όταν ασκείται πίεση σε ένα άτομο, τα γόνατα λυγίζουν, επιτρέποντας στην πίεση να μεταδοθεί μέσω του σώματος, και προς το έδαφος. Εάν τα γόνατα είναι κλειδωμένα, η πίεση παγιδεύεται στο κάτω μέρος της πλάτης, οδηγώντας σε προβλήματα εκεί. Πάντα μας συνιστούν να κρατάμε τα γόνατα λυγισμένα όταν σηκώνουμε βαριά αντικείμενα. Χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι οι ψυχολογικές πιέσεις είναι το ισοδύναμο των σωματικών βαρών για το σώμα. Εάν προσπαθήσουμε να υποστηρίξουμε αυτές τις πιέσεις με κλειδωμένα γόνατα, συγκρατούμε την πίεση στο κάτω μέρος της πλάτης μας.

Για να καταλάβουμε καλύτερα τη σημασία της γείωσης, μπορούμε να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει όταν ένα άτομο φορτίζεται πολύ ή διεγείρεται: η ενέργειά του ανεβαίνει προς τα πάνω και το άτομο δείχνει σα να «φεύγει». Σε αυτή την κατάσταση, παρά την αίσθηση διέγερσης ή ενθουσιασμού, υπάρχει πάντα ένα στοιχείο άγχους και κινδύνου, και συγκεκριμένα ο κίνδυνος πτώσης. Αυτό ισχύει εξίσου και όταν κάποιος βρίσκεται πάνω από το έδαφος, για παράδειγμα, σε ένα αεροπλάνο. Το θέμα αποκαθίσταται όταν το άτομο επιστρέψει ασφαλής στο έδαφος, σωματικά ή συναισθηματικά.

Στην Ανατολική φιλοσοφία, όταν ένα άτομο είναι κεντροθετημένο στο κάτω μέρος της κοιλιάς (υπογάστριο), θεωρείται ισορροπημένο τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά. Η απώλεια επαφής με αυτό το κέντρο φέρνει ανισορροπία στο άτομο και οδηγεί σε άγχος και ανασφάλεια.

Η κοιλιά είναι κυριολεκτικά η έδρα της ζωής. Το σώμα επικάθεται στην πυελική κοιλότητα. Μέσω της πυέλου, το άτομο έχει επαφή με τα σεξουαλικά όργανα και τα πόδια. Επίσης στην κοιλιά γίνεται η σύλληψη του ατόμου, και από την κοιλιά βγαίνει στον κόσμο.

Στο Δυτικό κόσμο είμαστε ως επι το πλείστον κεντροθετημένοι στο άνω μέρος του σώματος, κυρίως στο κεφάλι. Αναγνωρίζουμε το κεφάλι ως επίκεντρο του Εγώ, κέντρο της συνειδητότητας και της ηθελημένης συμπεριφοράς. Αντίθετα, το κατώτερο ή πυελικό κέντρο είναι το κέντρο της ασυνείδητης ή ενστικτώδους ζωής. Μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί το ζωώδες κέντρο του ανθρώπου, όπως προτείνει η Mabel Elsworth Todd (1973). Όταν συνειδητοποιούμε ότι το πολύ 10 τοις εκατό των κινήσεών μας ελέγχονται συνειδητά και ότι το 90 τοις εκατό είναι ασυνείδητες, η σημασία αυτού του κέντρου γίνεται προφανής.

Ως αναλογία σκεφτείτε ένα άλογο και έναν αναβάτη. Ο αναβάτης με τον συνειδητό έλεγχο της κατεύθυνσης και της ταχύτητας λειτουργεί, όπως το Εγώ. Το άλογο παρέχει το χαμηλότερο κέντρο, τη δύναμη και τη σιγουριά για να μεταφέρει τον αναβάτη ό,που θέλει να πάει. Εάν ο αναβάτης χάσει τις αισθήσεις του, το άλογο στις περισσότερες περιπτώσεις θα τον φέρει με ασφάλεια στο σπίτι. Όμως αν το άλογο καταρρεύσει, ο αναβάτης θα είναι ουσιαστικά αβοήθητος. Το καλύτερο που μπορεί να κάνει είναι να περπατήσει προς τον προορισμό του.

Η Todd (1973) αναφέρει ότι ο άνθρωπος έχει προσηλωθεί σε πνευματικές επιδιώξεις και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων των χεριών και του λόγου, μεταφέροντας έτσι την αίσθηση της δύναμής του, από τη βάση, στην κορυφή της σωματοδομής του. Οπότε, χρησιμοποιώντας το άνω μέρος του σώματος για αντιδράσεις ισχύος, έχει αντιστρέψει τη λειτουργία του ζώου και έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό τόσο την λεπτή αισθητηριακή ικανότητα του ζώου όσο και τον έλεγχο της δύναμής του που επικεντρώνεται στους χαμηλότερους μυς της σπονδυλικής στήλης και της πυέλου.

Με μια ευρεία έννοια, η γείωση στοχεύει στο να βοηθήσει ένα άτομο να ταυτιστεί περισσότερο με την ζωική του φύση όπου εδρεύουν και οι ιδιότητες του ρυθμού και της χάριτος. Κάθε κίνηση που ρέει ελεύθερα από το κάτω μέρος του σώματος, έχει ρυθμικότητα και χάρη ενώ όταν επικεντρωνόμαστε προς τα πάνω και μακριά από το κάτω μισό του σώματος, χάνουμε μεγάλο μέρος αυτών των ιδιοτήτων.

Δείτε εδώ την άσκηση γείωσης «Γερές ρίζες» που μας βοηθάει να «πατάμε γερά στη γη» , να έχουμε επαφή με την πραγματικότητα, ψυχική και σωματική ισορροπία.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr

Πηγές

Lowen, A., Lowen, L., & Skalecki, W. (2012). The way to vibrant health: a manual of bioenergetic exercises. Hinesberg, VT: Alexander Lowen Foundation.

Todd, M. E. (1973). The thinking body: A study of the balancing forces of dynamic man. Dance Horizons.