Ίσως να μην υπάρχει μεγαλύτερο αναπτυξιακό τραύμα στη ζωή ενός κοριτσιού, απ’ αυτό που μπορεί να συμβεί στη πρωταρχική σχέση της με τη μητέρα. 

Η μητέρα είναι ο πρώτος δεσμός προσκόλλησης για ένα κοριτσάκι αλλά και το σχεσιακό αντικείμενο με το οποίο αυτό το μικρό κορίτσι θα διαμορφώσει την πρώτη αίσθηση του εαυτού της και στο οποίο τελικά θα βασιστεί για να ολοκληρώσει τη διαδικασία ταυτοποίησής της ως γυναίκα.

Εάν ένα μικρό κορίτσι βιώνει διαταραχή σε αυτή την πιο πρωταρχική και, ιδανικά, συνεχιζόμενη, ουσιαστική σχέση, αυτό θα της δημιουργήσει όχι μόνο μια ανάγκη για τα υποπροϊόντα μιας τέτοιας σχέσης, όπως αγάπη, επαφή, θηλασμό, βλεματική επαφή κ.λπ., αλλά θα επηρεάσει όλους τους μελλοντικούς δεσμούς, καθώς και την αναπτυξιακή διαδικασία διαμόρφωσης της ταυτότητάς της.

Για να αναπτυχθεί φυσιολογικά, ένα μικρό κορίτσι χρειάζεται καταρχήν να παραμένει σε έναν ζεστό και ασφαλή δεσμό με τη μαμά – κάποια που είναι σαν κι αυτήν. Σ’ αυτό τον πρωταρχικό δεσμό, εγκαθίσταται το βασικό συστατικό της σχέσης: η εμπιστοσύνη. Το μικρό κορίτσι θα λάβει στη συνέχεια την πρόσθετη ευλογία μιας ισχυρής και προστατευτικής πατρικής φιγούρας, που θα επιβεβαιώσει τη μοναδική της προσωπικότητα και τη θηλυκότητά της, θα προστατεύσει και θα στηρίξει την εξελισσόμενη ιδιαίτερη σχέση με τη μαμά. Όσο περνά ο καιρός, όλο και περισσότεροι άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, θα μπουν στη ζωή αυτού του μικρού κοριτσιού, και μέσα από κάθε σχέση, η κοπέλα και νεαρή γυναίκα θα κατανοήσει περισσότερο τον εαυτό της και αν όλα πάνε καλά, θα  αγκαλιάσει και θα απολαύσει αυτό που είναι ως μια μοναδική θηλυκή ύπαρξη.

Σύμφωνα με τον Miller (1976), οι γυναίκες λειτουργούν και αναπτύσσονται στο πλαίσιο της σύνδεσης και της σχέσης με τους άλλους. Η αίσθηση που έχει μια γυναίκα για τον εαυτό της, βασίζεται αρκετά στην ικανότητά της να φτιάχνει και να διατηρεί δεσμούς και σχέσεις. Ενώ τα αγόρια αντιμετωπίζουν το δύσκολο αναπτυξιακό έργο της μετακίνησης και χωρισμού από τη μαμά, για να βρουν τελικά το καταφύγιο και την ταυτότητά τους στον πατέρα, τα κορίτσια αντιμετωπίζουν το δύσκολο αναπτυξιακό έργο της διαμόρφωσης μιας αίσθησης του εαυτού και διαφοροποίησης (μοναδική ταυτότητα), στο πλαίσιο του εξελισσόμενου δεσμού και της συσχέτισης.

Αν προκύψει διαταραχή στη διαδικασία σύνδεσης και ταύτισης του αγοριού με τον πατέρα, το αγόρι είναι τουλάχιστον συνδεδεμένο με τη μητέρα (καλώς εχόντων). Ενώ αν προκύψει διαταραχή στην αρχική προσκόλληση του κοριτσιού με τη μητέρα, μπορεί πραγματικά το κορίτσι να καταλήξει χωρίς ασφαλή προσκόλληση και ως εκ τούτου, χωρίς πλαίσιο στο οποίο να αναπτύξει έναν στέρεο πυρήνα εαυτού.

Έτσι, ενώ ο διαχωρισμός, η πάλη και η διαφοροποίηση είναι σημαντικές και πρωταρχικές έννοιες για τη διαδικασία ταυτοποίησης ενός αγοριού, αυτές δεν πρέπει να αποτελέσουν πρωταρχικό ή καθοριστικό μέρος της εμπειρίας ενός μικρού κοριτσιού.

Εάν η εμπειρία ενός μικρού κοριτσιού περιλαμβάνει περισσότερο, διαχωρισμό, διαταραχή στην πρόσδεση και προσπάθεια να βρει κάποιον με τον οποίο να προσδεθεί, παρά εγγύτητα, θερμή, χαλαρή πρόσδεση και σύνδεση, τότε το κορίτσι:

• Ενδέχεται να χάσει την ευκαιρία να εξασκήσει και να αναπτύξει πλήρως τις σχεσιακές της ικανότητες (σύνδεση, ανταποδοτικότητα, αμοιβαιότητα κ.λπ.) και την πυρηνική της ταυτότητα.
• Θα είναι δύσπιστη ή ακόμη θα προσδοκά την εγκατάλειψη και, ως εκ τούτου, θα υποφέρει από μια κλασική μορφή άγχους αποχωρισμού (ή/και κατάθλιψη εγκατάλειψης).
• Κάθε απόρριψη και εγκατάλειψη που βιώνει θα την κάνει να πιστεύει ότι, εκείνη είναι η αιτία του οδυνηρού χωρισμού. To κορίτσι μπορεί να φέρει μια πολύ ισχυρή πυρηνική πεποίθηση ότι η ίδια δεν είναι «εντάξει», αποδεκτή ή αξιαγάπητη.

Αρκετές γυναίκες παλεύουν με ένα βαθύ μίσος προς τον εαυτό τους, την προσωπικότητά τους και τη θηλυκότητά τους, απορρίπτοντας επί της ουσίας τη θηλυκή τους ταυτότητα. Αυτό βέβαια διαταράσσει τη φυσιολογική διαδικασία διαμόρφωσης της ταυτότητας του φύλου.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr