Η μαζοχιστική δομή χαρακτήρα αναπτύσσεται στην περίοδο που το παιδί ταυτίζεται με την ικανότητά του να πει «όχι», ως έναν τρόπο να διαφοροποιήσει τον εαυτό του από τον γονέα και να εδραιώσει μια ανεξάρτητη ταυτότητα. 

Οι διαμάχες για την εξουσία των «τρομερών δίχρονων» είναι το «χωνευτήρι» στο οποίο διαμορφώνεται αυτή η χαρακτηρολογική δομή.

Οι γονείς είναι συνήθως προσανατολισμένοι στον έλεγχο και εισβολικοί, παρεμβατικοί στα αναμενόμενα όρια είτε στην εκπαίδευση της τουαλέτας ή επιλέγοντας τι κάνει, παίζει ή φοράει το παιδί.

Ο γονέας του μαζοχιστικού χαρακτήρα κερδίζει βίαια την πάλη για την εξουσία και εισβάλλει συστηματικά στο ξεχωριστό άτομο που αναδύεται, αρνούμενος να του επιτρέψει να είναι αυτεξούσιος.

Αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα παιδί με ήπια κατάθλιψη και ανάγκη να υποφέρει. Η παθητική επιθετικότητα μπορεί να είναι χαρακτηριστικό των αλληλεπιδράσεων του παιδιού με άλλους, ιδιαίτερα με δασκάλους και μαθητές που βιώνονται ότι έχουν τον έλεγχο. «Παραιτούμαι. Θα είμαι καλός και δε θα υποκύψω ποτέ» Ή «Θα σου δείξω. Θα σε τιμωρήσω τιμωρώντας με και καταστέλλοντάς με. Θα σε πληγώσει περισσότερο από ότι θα πληγώσει εμένα».

Επειδή ο μαζοχιστικός τύπος διαμορφώνεται σε λίγο μεταγενέστερο στάδιο εξατομίκευσης απ’ ότι οι προαναφερθείσες δομές (σχιζοειδής, στοματική, ναρκισσιστική), είναι σε θέση να αντισταθεί σ’ αυτή την πίεση και να κάνει ένα σημαντικό αγώνα στη μάχη των «θέλω». Τελικά, όμως, κι αυτός υποκύπτει στην μεγαλύτερη πίεση που μπορεί να ασκηθεί από τον ενήλικο γονέα, τον οποίο εξακολουθεί να χρειάζεται για την επιβίωσή του.

Στη φάση της εξατομίκευσης, ο γονέας έχει την ανάγκη να διατηρήσει τον έλεγχο και την κυριαρχία και ως εκ τούτου, υποτάσσει το παιδί. Επιφανειακά, ο μαζοχιστικός τύπος υποκύπτει και επιτρέπει την κυριαρχία του γονέα, αλλά κάτω από τη συνειδητή επιφάνεια τρέφει μεγάλη κακία και εχθρότητα.

Το σώμα του μαζοχιστή συχνά παρατηρείται να είναι παχύ, με ισχυρούς μύες οι οποίοι πιστεύεται ότι συγκρατούν την άμεση διεκδίκηση και μπλοκάρουν την ισχυρή υποκείμενη αρνητικότητα. Χαρακτηριστικό του μαζοχιστικού χαρακτήρα αποτελεί ότι είναι υπερβολικά ευχάριστος και αυτοθυσιάζεται ενώ ταυτόχρονα εκδηλώνει παθητική-επιθετική συμπεριφορά. Ο μαζοχιστής είναι ένα «καλό» αγόρι ή κορίτσι που κρύβει πικρία για το ότι πρέπει να είναι έτσι για να διατηρήσει την επαφή και να μην συνθλιβεί.

Οι μαζοχιστές έρχονται σε επαφή με τους άλλους παρέχοντας εξυπηρέτηση αλλά συνήθως με μια ποιότητα κατήφειας και οσιομάρτυρα, που προκαλεί ενοχές. Συχνά παγιδεύονται σε έναν ιστό αποτυχίας, ενοχής, απογοήτευσης και αποθάρρυνσης.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr 

Πηγές

Johnson, S.M. (1994) Character styles. New York: Norton.