Δουλεύοντας με το EMDR, γνωρίζουμε ότι το τραύμα είναι πληροφορία. Ένα επιμέρους κομμάτι τραύματος είναι μια επιμέρους περίπτωση μάθησης, ένα επιμέρους κομμάτι πληροφοριών.
Η θεραπεία EMDR είναι εστιασμένη στην ανάμνηση και είναι δομημένη με τέτοιο τρόπο ώστε να μας βοηθά να επεξεργαζόμαστε κομμάτια πληροφοριών από επιμέρους αναμνήσεις, αφαιρώντας τα εμπόδια και αφήνοντας το τραύμα να συνδεθεί με προσαρμοστικές πληροφορίες που άλλα μέρη του συστήματος, κατά κάποιο τρόπο, ήδη γνωρίζουν.
Η Shapiro αναφέρει και άλλους τρόπους εργασίας στη θεραπεία EMDR για σύνθετα τραύματα, όπως η τεχνικής της «ταινίας» που χωρίζει τη δυσάρεστη ανάμνηση σε πολύ μικρότερα και πιο «εύπεπτα» κομμάτια. Φανταστείτε ένα καρβέλι ψωμί απ’ όπου παίρνουμε μια φέτα τη φορά και δεν βγάζουμε την επόμενη φέτα μέχρι να καταναλωθεί και να αφομοιωθεί όσο το δυνατό καλύτερα αυτή. Βοηθώντας το άτομο να ελέγξει τον ρυθμό της πληροφορίας που έρχεται στη μνήμη εργασίας (working memory) μειώνεται δραματικά το μέγεθος της δυσφορίας που βιώνει και είναι πιο γρήγορος τρόπος δουλειάς με άτομα που έχουν σύνθετο τραύμα.
Η τεχνική Flash του Philip Manfield δείχνει ότι είναι δυνατό να επεξεργαστούμε το τραύμα ως πληροφορία και όχι ως δυσφορία. Στα ίδια αχνάρια, ο Thomas Zimmerman ανέπτυξε μια παραλλαγή που ονομάζεται τεχνική Four Blinks.
Η τεχνική Four Blinks μετακινεί επιμέρους δυσσάρεστες αναμνήσεις από την αποθήκη τραυματικών αναμνήσεων σε μια αποθήκη πιο τυπικών αναμνήσεων. Αυτό το πετυχαίνει ενεργοποιώντας ελαφρά ένα μικρό κομμάτι τραυματικής ανάμνησης κάθε φορά, αποθηκεύοντάς το αμέσως, μεταβαίνοντας γρήγορα σε μια ήρεμη σκηνή για περίπου 30 δευτερόλεπτα τη φορά, και διακόπτοντας αυτή την ήρεμη σκηνή των 30 δευτερολέπτων μέσα από μια σειρά γρήγορων ανοιγοκλεισιμάτων των ματιών κάθε πέντε δευτερόλεπτα. Το ανοιγοκλείσιμο των ματιών ενώ βρίσκεσαι στην ήρεμη σκηνή χωρίζει την έκθεση των 30 δευτερολέπτων στην ήρεμη σκηνή σε έξι επιμέρους εκθέσεις των πέντε δευτερολέπτων. Με τον μεγάλο αριθμό εκθέσεων στην ήρεμη σκηνή γίνεται επανεπεξεργασία πλήρης ή μερική σε κάθε μικρό κομμάτι της τραυματικής ανάμνησης καθώς βρίσκεται εκτός άμεσης επίγνωσης. Αυτή η διαδικασία επιτρέπει σε άτομα με σύνθετο τραύμα που έχουν πολύ λίγες προσαρμοστικές πληροφορίες, πολύ λίγους πόρους και ένα μικρό παράθυρο ανοχής, να επιλύουν εξαιρετικά οδυνηρές αναμνήσεις με πολύ λίγη δυσφορία και με ελάχιστο κίνδυνο επανατραυματισμού.
Φανταστείτε έναν κόφτη τροφίμων που έχει ρυθμιστεί να κόβει όσο γίνεται πιο λεπτοκομμένες φέτες. Στην τεχνική Four Blinks δεν αναφερόμαστε ούτε εργαζόμαστε με την ανάμνηση ως σύνολο. Δουλεύουμε μόνο με μία «λεπτοκομμένεη φέτα» τη φορά. Εμπλέκουμε τη δυσάρεστη ανάμνηση για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου και αποθηκεύουμε αμέσως ό,ποιο μικροσκοπικό κομμάτι την ανάμνησης βγήκε. Ένα μικροσκοπικό κομμάτι της ανάμνησης είναι ένα κομμάτι όχι αρκετά μεγάλο για να συνοδεύεται από πολλή δυσφορία. Είναι ένα κομμάτι που δεν είναι αρκετά μεγάλο ώστε να αναδυθούν πολλές σκέψεις ή συναισθήματα γύρω απ’ αυτό. Η αναφορά είναι πολύ σύντομη και δεν υπάρχει αρκετό περιεχόμενο για να προκαλέσει αποστασιοποίηση ή να πυροδοτήσει μηρυκασμό.
Αυτό το μικροσκοπικό κομμάτι της ανάμνησης είναι πληροφορία από το τραύμα για την οποία το νευρικό σύστημά σας θα έχει έξι διαδοχικές εμπειρίες στην ήρεμη σκηνή, οι οποίες δείχνουν ξεκάθαρα ότι αυτό το κομμάτι της ανάμνησης δεν συμβαίνει αυτή τη στιγμή, αφού τώρα έχετε μια εμπειρία ασφάλειας ή διασκέδασης ή έκπληξης. Αυτές οι εμπειρίες στην ήρεμη σκηνή είναι η ενσάρκωση της απευαισθητοποίησης. Το μικροσκοπικό κομμάτι που έχουμε αποθηκεύσει είναι το κομμάτι της ανάμνησης που πρόκειται να επανεπεξεργαστούμε πλήρως ή εν μέρει στον επόμενο γύρο της ήρεμης σκηνής.
Αφού φέρνουμε μόνο ένα μικροσκοπικό κομμάτι της ανάμνησης στη μνήμη εργασίας κάθε φορά, πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή η υπόλοιπη ανάμνηση; Δεν είναι στη μνήμη εργασίας. Βρίσκεται στον μεταιχμιακό εγκέφαλο (ή οπουδήποτε αποθηκεύεται το τραύμα όταν βγαίνει έξω από την επίγνωσή μας).
Το ενεργό συστατικό της τεχνικής Four Blinks είναι ένας μεγάλος αριθμός εκθέσεων στην ήρεμη σκηνή. Ο σκοπός του ανοιγοκλεισίματος των ματιών κάθε πέντε δευτερόλεπτα είναι να χωριστεί κάθε εμπειρία τριάντα δευτερολέπτων στην ήρεμη σκηνή σας, σε έξι εμπειρίες των πέντε δευτερολέπτων. Εάν δεν ανοιγοκλείσεις τα μάτια, η ανάμνηση και πάλι επιλύεται αλλά χρειάζονται αρκετές ώρες αντί για 30 δεύτερα, επειδή απαιτείται περισσότερος χρόνος για τις εκατοντάδες εμπειρίες στην ήρεμη σκηνή, όταν δεν χωρίσεις την εμπειρία σε μικροεκθέσεις με ανοιγοκλεισίμο των ματιών.
Η αποτελεσματικότητα της τεχνικής επιβεβαιώνει ότι οι άνθρωποι θεραπεύονται όταν έχουν εμπειρίες που διαψεύδουν την προσδοκία που υπάρχει στην κακή ανάμνηση. Μπορούμε δηλαδή να θεραπευτούμε με τρόπους που είναι πραγματικά ευχάριστοι, αποσπούν την προσοχή ή είναι χαλαρωτικοί.
Οπότε μπορούμε να επεξεργαστούμε το τραύμα ενώ βρισκόμαστε σε μια θετική κατάσταση. Όπως ήδη γνωρίζουμε, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας είναι μέσα από διορθωτικές εμπειρίες, από θετικές εμπειρίες που διαψεύδουν την προσδοκία που έχει αναπτυχθεί από την κακή ανάμνηση. Πληγωνόμαστε βιωματικά και θεραπευόμαστε επίσης μέσα από βιώματα.
Μια πολύ καλή συνεδρία επανεπεξεργασίας EMDR, είναι μια εμπειρία, που είναι διαφορετική από την προσδοκία της κακής ανάμνησης.
Πώς θεραπευόμαστε από τα σχεσιακά τραύματα; Θεραπευόμαστε σχεσιακά. Θεραπευόμαστε έχοντας εμπειρίες σε σχέσεις που είναι διαφορετικές από τις προσδοκίες που δημιουργήθηκαν στις κακές εμπειρίες. Για παράδειγμα, η δουλειά με τα μέρη του εαυτού δίνει τη δυνατότητα σε μέρη του εαυτού σας να βιώσουν άλλα μέρη του εαυτού σας με τρόπους που είναι διαφορετικοί από τις προσδοκίες που δημιουργήθηκαν στις κακές αναμνήσεις.
Τελικά, η τεχνική Four Blinks (όπως και η Flash) μας δείχνει ότι υπάρχουν τρόποι να επεξεργαστούμε το τραύμα που έχουν πολύ μικρή δυσφορία, είναι αξιόπιστοι και προβλέψιμοι, έχουν πολύ χαμηλό ρίσκο επανατραυματισμού, μπορούν να γίνουν εύκολα σε ομάδες, είναι αρκετά ασφαλείς και αποτελεσματικοί.
Πηγές
Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου
Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων https://www.psychotherapeia.net.gr
