Η αυτοεκτίμηση είναι η αίσθηση που έχουμε για την προσωπική μας αξία. Είναι ο βαθμός στον οποίο μας αρέσει ο εαυτός μας και τον εκτιμούμε.

Χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να σημαίνει συνεχή αυτο-αμφισβήτηση και αυτοκριτική, κοινωνικό άγχος και απομόνωση, καταπιεσμένο θυμό, μοναξιά, ίσως και ντροπή.

Η αυτοεκτίμησή μας διαμορφώνεται κατά την παιδική μας ηλικία και επηρεάζεται από συγκεκριμένες εμπειρίες.

Παραδείγματα τέτοιων εμπειριών που μπορεί να σχετίζονται με χαμηλή αυτοεκτίμηση:

• Συνεχής κριτική ή κακοποίηση από τους γονείς
• Συγκρούσεις με τους συνομηλίκους
• Στιγματισμός για ασυνήθιστη συμπεριφορά ή εμφάνιση ή για τη φυλή στην οποία ανήκεις, την κοινωνική τάξη ή την κοινωνική ταυτότητα
• Έλλειψη εμπειριών που θα ενθάρρυναν μια αίσθηση αυτοπεποίθησης και σκοπού
• Έλλειψη επιβράβευσης για τις επιτυχίες μας
• Κάποια μαθησιακή δυσκολία ή φυσική αναπηρία.

Όταν έχω αυτοεκτίμηση, αναγνωρίζω την προσωπική μου αξία, αγαπώ τον εαυτό μου και παραδέχομαι (εκτιμώ) αυτό που είμαι και αυτό που κάνω. Σχεδόν οτιδήποτε σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε, κάνουμε ή λέμε στον εαυτό μας ή για τον εαυτό μας με ευγενικό, στοργικό και θετικό τρόπο, υπάγεται στην κατηγορία της αυτοεκτίμησης.

Μερικά παραδείγματα αυτοεκτίμησης είναι να:

• γιορτάζουμε την επιτυχία μας.
• μιλάμε για τον εαυτό μας με θετικό τρόπο.
• δεχόμαστε κομπλιμέντα με ευχαρίστηση και ευκολία.
• συγχωρούμε τον εαυτό μας για λάθη που κάναμε.
• φροντίζουμε τον εαυτό μας σωματικά, συναισθηματικά, πνευματικά.

Τα συστατικά της αυτοεκτίμησης

Εκτιμώ σημαίνει αναγνωρίζω την ποιότητα, την αξία και τη σημαντικότητα ενός ανθρώπου ή ενός πράγματος.

Η εκτίμηση για τον εαυτό μας και για τους άλλους έρχεται από την πεποίθηση ότι – όλοι οι άνθρωποι - διαθέτουμε αξιαγάπητα στοιχεία χαρακτήρα και ότι κάθε άνθρωπος έχει ιδιαίτερα ταλέντα, ικανότητες, μοναδικότητα και αξία στη ζωή. Έχει να κάνει με το πόσο θεωρούμε τον εαυτό μας αρεστό και αξιαγάπητο.

Αν στη ζωή μας κάποιοι εχθρικοί ή πολύ επικριτικοί άνθρωποι μας πέρασαν την ιδέα ότι δεν είμαστε αγαπητοί ή αρεστοί, τότε πιθανά να μην μπορούμε να εκτιμήσουμε πλήρως τα ταλέντα, τις ικανότητες και τα θετικά μας στοιχεία ή σαν αντίδραση να θεωρούμε ότι είμαστε πολύ καλοί και δεν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης ούτε θα ‘πρεπε να μας κριτικάρουν οι άλλοι.

Αν αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε υπερβολικά επικριτικοί προς τον εαυτό μας, τότε μάλλον αυτός ήταν ο συνήθης τρόπος που μας αξιολογούσαν οι άλλοι στο παρελθόν.

Όλοι μας έχουμε την τάση να υιοθετούμε τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν εκείνοι που είχαν εξουσία πάνω μας καθώς μεγαλώναμε και αν ήταν πολύ επικριτικοί τότε μπορεί να εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε αυτές τις αξιολογήσεις για τον εαυτό μας παρά τα όσα έχουμε επιτύχει και παρά το πόσο πολλοί άνθρωποι μπορεί να μας συμπαθούν. Μπορεί κυριολεκτικά να μην επιτρέπουμε στον εαυτό μας να πιστέψει τα θετικά σχόλια που κάνουν οι άλλοι για μας επειδή είμαστε προγραμματισμένοι να πιστεύουμε το αντίθετο ή κάνουμε έτσι τα πράγματα (π.χ. τα κάνουμε συνεχώς θάλασσα) ώστε κανένας να μην μπορεί να μας συμπαθήσει.

Τα παιδιά που έχουνε μεγαλώσει με γονείς που ήταν συνεχώς επικριτικοί και τα κακοποιούσαν, μπορεί να είναι τόσο πολύ ευαίσθητα στην κριτική ώστε να γίνονται μοναχικοί, πολύ αμυντικοί ή επιθετικοί ως ενήλικες.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου MSc Ψυχολογία Υγείας, MBPsS - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων https://www.psychotherapeia.net.gr