Σε οποιαδήποτε ηλικία, τα παιδιά μπορεί να νιώθουν ανασφάλεια ή θυμό στο ενδεχόμενο να χωρίσει η μαμά και ο μπαμπάς. Σαν γονείς μπορείτε να κάνετε λιγότερο οδυνηρή τη διαδικασία και τις επιπτώσεις της, για τα παιδιά σας. Μπορείτε να τα βοηθήσετε παρέχοντάς τους σταθερότητα στο σπίτι και προσοχή στις ανάγκες τους με μια καθησυχαστική, θετική στάση.

Είναι φυσιολογικό να νιώθετε ανασφάλεια σαν γονείς, για το πώς θα δώσετε στα παιδιά σας την κατάλληλη υποστήριξη. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να προσαρμοστούν στο διαζύγιο. Από την πλευρά σας, η υπομονή, ο καθησυχασμός και το να είστε διαθέσιμοι να τα ακούσετε, μπορεί να μειώσουν την ένταση, καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να διαχειρίζονται νέες συνθήκες. Παρέχοντας σταθερές «ρουτίνες» στις οποίες τα παιδιά μπορούν να βασίζονται, υπενθυμίζετε στα παιδιά ότι μπορούν να υπολογίζουν σε σας για σταθερότητα, δομή και φροντίδα. Και αν διατηρήσετε μια καλή σχέση με τον/την πρώην σύντροφο, μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά να αποφύγουν το στρες που προκύπτει όταν βλέπουν τους γονείς σε σύγκρουση. Αυτή η μεταβατική περίοδος θα έχει δυσκολίες αλλά μπορείτε σίγουρα να μειώσετε τον πόνο των παιδιών σας, αν έχετε πρώτη προτεραιότητα σας το καλώς έχειν τους.

Τι χρειάζεται το παιδί από τη μαμά και το μπαμπά

• Θέλω και οι δυο σας να συμμετέχετε στη ζωή μου. Να μου τηλεφωνείτε, να δείχνετε ενδιαφέρον, να με ρωτάτε για τη ζωή μου. Όταν δεν συμμετέχετε, νιώθω ότι δεν είμαι σημαντικός και ότι δεν μ’ αγαπάτε πραγματικά.

• Σας παρακαλώ, μην τσακώνεστε και προσπαθήστε να τα βρείτε μεταξύ σας. Προσπαθήστε να συμφωνήσετε σε θέματα που σχετίζονται με μένα. Όταν τσακώνεστε για μένα, πιστεύω ότι έκανα κάτι κακό και νιώθω ένοχος.

• Θέλω να σας αγαπάω και τους δύο και να απολαμβάνω το χρόνο που περνάω με τον καθένα σας. Σας παρακαλώ υποστηρίξτε εμένα και το χρόνο που περνάω με τον καθένα σας. Αν δείχνετε ζήλεια ή ταραχή, νιώθω ότι πρέπει να πάρω το μέρος κάποιου από τους δύο και ν’ αγαπάω περισσότερο τον έναν γονιό απ’ τον άλλο.

• Σας παρακαλώ επικοινωνήστε απευθείας με τον άλλο μου γονιό, ώστε να μην χρειάζεται εγώ να στέλνω μηνύματα από τον ένα στον άλλο.

• Όταν μιλάτε για τον άλλο μου γονιό, να λέτε ωραία πράγματα ή μην λέτε τίποτα απολύτως. Όταν λέτε άσχημα, αγενή πράγματα για τον άλλο μου γονιό, νιώθω ότι περιμένετε να πάρω το μέρος σας.

• Να θυμάστε ότι θέλω και οι δύο σας ένα είστε στη ζωή μου. Βασίζομαι στο μπαμπά και στη μαμά μου για να με αναθρέψουν, να μου μάθουν τι είναι σημαντικό και να με βοηθήσουν όταν έχω προβλήματα.

Βοηθήστε τα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους

Τα παιδιά βιώνουν το διαζύγιο σαν απώλεια: απώλεια ενός γονέα, απώλεια της ζωής που έχουν μάθει. Μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά να πενθήσουν και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, δίνοντας υποστήριξη στα συναισθήματά τους.

Ξεκαθαρίστε τις παρανοήσεις

Πολλά παιδιά πιστεύουν ότι φταίνε για το χωρισμό των γονιών τους, επειδή, για παράδειγμα, τσακώθηκαν κάποιες φορές μαζί τους, πήραν κακούς βαθμούς ή έκαναν κάτι που δεν έπρεπε. Μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά να απαλλαγούν από τέτοιες παρανοήσεις.

Δώστε τους αγάπη και καθησυχασμό

Τα παιδιά έχουν μια αξιοθαύμαστη ικανότητα να θεραπεύονται όταν έχουν την υποστήριξη και την αγάπη που χρειάζονται. Τα λόγια σας, οι πράξεις σας και η ικανότητά σας να παραμένετε σταθεροί και συνεπείς, είναι πολύ σημαντικά εργαλεία για να καθησυχάσουν τα παιδιά σας για την αναλλοίωτη αγάπη σας.

• Και οι δύο γονείς θα είναι εκεί. Πείτε τους ότι παρόλο που θ’ αλλάξουν οι οικογενειακές συνθήκες, θα συνεχίσουν έχουν καλές σχέσεις και με τους δύο γονείς.

• Όλα θα πάνε καλά. Πείτε τους ότι τα πράγματα μπορεί να μην είναι πάντα εύκολα, αλλά θα τα καταφέρουν. Το να ξέρουν ότι όλα θα πάνε καλά, θα δώσει κίνητρο στα παιδιά να δώσουν ευκαιρία στη νέα κατάσταση.

• Εγγύτητα. Η φυσική εγγύτητα, τα χάδια, η αγκαλιά, είναι πολύ αποτελεσματικοί τρόποοι επιβεβαίωσης του παιδιού για την αγάπη σας.

• Ειλικρίνεια. Όταν τα παιδιά θέτουν ανησυχίες ή άγχη, ανταποκριθείτε με ειλικρίνεια. Αν δεν ξέρετε την απάντηση, πείτε τρυφερά ότι δεν είστε σίγουροι αυτή τη στιγμή αλλά θα την βρείτε και θα είναι όλα καλά.

Δώστε στα παιδιά σταθερότητα και δομή

Είναι καλό για τα παιδιά να μάθουν να είναι ευέλικτα αλλά μπορεί να τους είναι πολύ δύσκολο να προσαρμοστούν σε πολλά νέα πράγματα μαζί. Βοηθήστε τα παιδιά να προσαρμοστούν στην αλλαγή, παρέχοντάς τους όσο περισσότερο γίνεται σταθερότητα και δομή στην καθημερινή τους ζωή. Δεν χρειάζεται να έχετε πολύ αυστηρά προγράμματα αλλά είναι σημαντικό για την ηρεμία τους, να έχετε κάποιες σταθερές «ρουτίνες» στο σπίτι και να λέτε πάντα στα παιδιά σας τι να περιμένουν.

Το πρόγραμμα και η οργάνωση είναι πολύ σημαντικά και για τα μικρά παιδιά αλλά και για τα μεγαλύτερα. Νιώθουν πιο ασφαλή όταν ξέρουν τι να περιμένουν μετά. Για παράδειγμα, όταν ξέρουν ότι παρόλο που είναι σε άλλο σπίτι, μετά το δείπνο κάνουν μπάνιο και μετά μελετούν για το σχολείο, αυτό τα βοηθά να μένουν ήρεμα. Το να διατηρείτε σταθερές «ρουτίνες», σημαίνει επίσης ότι χρειάζεται να εξακολουθήσετε να τηρείτε τους κανόνες, την πειθαρχία και τις συνέπειες που έχετε συμφωνήσει με τα παιδιά σας. Μην κακομαθαίνετε τα παιδιά όταν παίρνετε διαζύγιο, παραμελώντας να επιβάλλετε όρια και επιτρέποντάς τους να παραβαίνουν κανόνες που έχετε θέσει.

Ζητήστε βοήθεια αν τα παιδιά δυσκολεύονται πολύ

Κάποια παιδιά ξεπερνούν το διαζύγιο με λίγα σχετικά προβλήματα ενώ άλλα παιδιά δυσκολεύονται πάρα πολύ. Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να νιώθουν διάφορα δυσάρεστα συναισθήματα, αλλά με το πέρασμα του χρόνου, την αγάπη και τον καθησυχασμό, θα ‘πρεπε να μπορούν να τα ξεπεράσουν. Αν τα παιδιά συνεχίσουν να κατακλύζονται από έντονα συναισθήματα, ίσως χρειαστεί να ζητήσετε τη βοήθεια ειδικού.

Φυσιολογικές αντιδράσεις των παιδιών είναι:

• Θυμός. Τα παιδιά μπορεί να εκφράσουν θυμό, οργή και πικρία για σας και τον/την σύζυγό σας, που καταστρέψατε την αίσθηση της «κανονικότητας» που είχαν.

• Άγχος. Είναι φυσιολογικό τα παιδιά να νιώθουν άγχος όταν έχουν να αντιμετωπίσουν μεγάλες αλλαγές στη ζωή τους.

• Ελαφριά κατάθλιψη. Είναι φυσιολογική η θλίψη για τη νέα κατάσταση της οικογένειας και αν η θλίψη συνοδεύεται από μια αίσθηση απελπισίας και ανημποριάς, μπορεί να μετατραπεί σε ελαφριά κατάθλιψη.

Θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να διαχειριστούν τα παιδιά αυτά τα θέματα γύρω από το χωρισμό, αλλά θα πρέπει να υπάρχει σταδιακή βελτίωση με το χρόνο.

Αν τα πράγματα χειροτερέψουν αντί να βελτιωθούν μετά από μερικούς μήνες, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το παιδί έχει παραμείνει στην κατάθλιψη, στο άγχος ή στο θυμό και θα ήταν σκόπιμο να πάρει πρόσθετη υποστήριξη.

Τα προειδοποιητικά σημάδια κατάθλιψης ή άγχους είναι:

• Προβλήματα στον ύπνο.

• Δυσκολία συγκέντρωσης.

• Προβλήματα στο σχολείο.

• Χρήση ουσιών ή αλκοόλ.

• Αυτό-τραυματισμός ή διαταραχές διατροφής

• Συχνές εκρήξεις θυμού ή βίας.

• Απομάκρυνση από αγαπημένα άτομα.

• Άρνηση να συμμετέχει σε άλλοτε αγαπημένες δραστηριότητες.

Συζητήστε αυτά τα συμπτώματα με τον γιατρό του παιδιού σας, τους δασκάλους ή συμβουλευτείτε έναν ψυχοθεραπευτή παιδιών για καθοδήγηση στο πώς να διαχειριστείτε συγκεκριμένα θέματα.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr