Όταν ερχόμαστε στη ζωή, τις πρώτες στιγμές που ξεπροβάλλουμε μέσα απ’ τη μητέρα μας σαν ξεχωριστά άτομα, είμαστε τελείως ανοιχτοί, ευάλωτοι και ευεπηρέαστοι. Η δομή του εγώ δεν έχει σχηματιστεί ακόμα και έτσι είμαστε πολύ ανοιχτοί στο να διαμορφωθούμε από τον κόσμο.
Δεν είμαστε βέβαια άγραφο χαρτί, γιατί υπάρχει μια ιστορία στην ύπαρξή μας από τους γονείς μας, από τη φύση κοκ., αλλά αυτή η ιστορία σε κείνη τη φάση, λειτουργεί περισσότερο παρασκηνιακά και η προσωπικότητά μας δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί. Όταν γεννιόμαστε και λίγο αργότερα, είμαστε κατά βάση ανοιχτοί και δεκτικοί.
Αν είμαστε τυχεροί, έχουμε μια μητέρα που είναι διανοητικά υγιής και ικανή να παρέχει ένα περιβάλλον ανατροφής όπου μας κατακλύζει με άνευ όρων αγάπη. Η διαδικασία της μητρότητας, ξυπνάει στη μητέρα τη βαθιά αγάπη και εκείνη συνδέεται με τη δική της καλή φύση.
Φυσικά και οι δύο γονείς είναι παρόντες σ’ αυτή την ιστορία αλλά μπορεί κάποια παιδιά να μεγαλώνουν μόνο με τον πατέρα ή μόνο με τη μητέρα. Βιολογικά, η μητέρα είναι περισσότερο συνδεδεμένη με τον ρόλο του τροφού σ’ αυτή την πρώιμη φάση και ο πατέρας ξεχωρίζει αργότερα καθώς το παιδί αρχίζει να εξερευνά τον κόσμο. Επειδή εστιάζουμε στα πρώτα στάδια της βρεφικής-νηπιακής ηλικίας, θα αναφερθούμε περισσότερο στο ρόλο της μητέρας ως βασικής τροφού.
Ο John Welwood στο βιβλίο του «Τέλεια Αγάπη, Ατελείς Σχέσεις», λέει για την πρώιμη εμπειρία της άνευ όρων αγάπης:
«Όταν βρίσκονται στην στοργική αγκαλιά της μητέρας τους, τα μωρά χαλαρώνουν μέσα στην ευδαιμονία της ζεστασιάς που είναι η αγάπη, καθώς αυτή ρέει ελεύθερα μέσα τους από την απόλυτη πηγή των πάντων. Η φροντίδα της μητέρας είναι η εξωτερική συνθήκη που επιτρέπει στο παιδί να βιώσει την αγάπη και τη χαρά που είναι η ουσία της ύπαρξής του.»
Έτσι, στη στοργική φροντίδα της μητέρας μας, είναι ελεύθερη να αναδυθεί και να ανθίσει η δική μας φύση αγάπης και καλοσύνης. Αν είχαμε αυτή την καλή τύχη, η πρώιμη ανάπτυξή μας πιθανότατα πήγε αρκετά καλά.
Στα πρώτα στάδια της νηπιακής ηλικίας, η καλή μας φύση ακόμα καλλιεργείται και διαμορφώνεται. Σαν βρέφη, αρχικά βιώνουμε αυτή την αίσθηση του καλού ως κάτι έξω από μας και για μας, η μητέρα είναι σαν τον ήλιο, η πηγή των πάντων. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται για κάποιο διάστημα μέχρι που σε κάποια φάση εσωτερικεύουμε την αγάπη της μητέρας μας και την αναγνωρίζουμε ως δική μας.
Το παιδί χρειάζεται δύο ως τρία χρόνια μέσα σ’ ένα σταθερό περιβάλλον αγάπης, προκειμένου να νιώσει τελικά ότι είναι ασφαλής και ότι η βασική του φύση είναι φτιαγμένη από αγάπη.
Φυσικά τα βρέφη δεν το αντιλαμβάνονται αυτό ως έννοια αλλά έχουν μια βαθιά εσωτερική γνώση ότι όλα είναι καλά στον κόσμο. Σ’ αυτό το σημείο υπάρχει ένα βαθύ αποτύπωμα αγάπης στην ύπαρξη του βρέφους και αυτό το αποτύπωμα παραμένει σε όλη του τη ζωή.
Όταν λοιπόν ένα παιδί ανατραφεί σ’ ένα στοργικό περιβάλλον όσο χρόνο χρειάζεται ώστε να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη στην αγάπη της μητέρας του, τότε αυξάνονται δραματικά οι πιθανότητες να γίνει ένας ενήλικας με μεγάλη αυτοεκτίμηση και υγιή ψυχολογία και να έχει διανοητική και συναισθηματική ευημερία. Το πιθανότερο είναι ότι αυτό το άτομο θα έχει τη σιγουριά ότι ο κόσμος είναι καλός, ότι η ζωή είναι καλή και θα νιώθει και για τον εαυτό του ότι καλός και ψυχικά υγιής.
Φυσικά τίποτα δεν είναι σίγουρο στη ζωή και υπάρχουν πολλές πιθανότητες να πάνε στραβά τα πράγματα. Αλλά η γενική ιδέα είναι ότι αν το παιδί έχει επαρκή χρόνο για να εσωτερικεύσει την αγάπη από το περιβάλλον του, τότε αποκτά μια βαθιά εσωτερική αίσθηση του καλού και της αγάπης, που παραμένει σε όλη του τη ζωή. Ο Carl Rogers αποκαλεί αυτή την κατάσταση «άνευ όρων θετική στάση».
Αυτή η διαδικασία είναι ίδια με τη φύτευση ενός σπόρου στο χώμα. Ο σπόρος έχει μια φυσική τάση να γίνει ένα φυτό, αλλά χρειάζεται τις κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχτεί, διαφορετικά δεν θα γίνει το φυτό που έχει τη δυνατότητα να γίνει. Χρειάζεται την κατάλληλη ποσότητα θερμότητας από τον ήλιο, την κατάλληλη ποσότητα υγρασίας, αλλιώς δεν θα βλαστήσει. Για παράδειγμα, αν υπάρχει ηλιοφάνεια για μια-δυο μέρες αλλά μετά έχει συννεφιά για δυο μήνες και αν δεν βρέξει καθόλου, το πιθανότερο είναι ότι ο σπόρος δεν θα βλαστήσει και τελικά δεν θα γίνει το φυτό που έπρεπε.
Παρόμοια, σαν βρέφη, η καλή μας φύση είναι αυτός ο σπόρος και έχει τη δυνατότητα να έρθει σε πλήρη ανάπτυξη ως ένας συμπονετικός και ψυχικά υγιής ενήλικας που έχει πρόσβαση στην ανθρώπινη ευτυχία. Ωστόσο, ως μικροσκοπικά ανθρώπινα όντα, η καλή μας φύση χρειάζεται την κατάλληλη ποσότητα ζεστασιάς και φροντίδας από τη μητέρα μας, διαφορετικά η φυσική μας κλίση να γίνουμε στοργικοί και υγιείς ενήλικες, παραμένει αδρανής.
Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου
Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων https://www.psychotherapeia.net.gr
